Omdat we beschikken over longitudinale data, is ook een verklarende analyse uitgevoerd. Hierbij is vooral gekeken naar de risico's van hoge werkeisen (een verhoogde ervaren werkdruk of emotionele belasting, verder kortweg werkdruk genoemd).
In veel medewerkersonderzoeken wordt geen verband gevonden tussen werkdruk en de tevredenheid of het plezier in het werk. Uit onze analyses blijkt echter dat gekeken moet worden naar het cynisme/cynische gedrag als mediƫrende factor. Door een hoge ervaren werkdruk zal eerst het cynisme toenemen. Dit cynisme of cynische gedrag kan uiteindelijk leiden tot minder plezier in het werk, meer verloop, minder betrokkenheid en uiteindelijke een nog hogere ervaren werkdruk.
Cynisme wordt zelden als thema meegenomen in medewerkersonderzoeken. Dit is jammer omdat hierdoor het effect van een hoge ervaren werkdruk vaak niet aan het licht komt of onderschat wordt, terwijl er uiteindelijk op de langere termijn wel degelijk gevolgen zichtbaar kunnen worden binnen de organisatie, niet alleen in verzuimcijfers, maar ook in betrokkenheid, plezier en vertrekintentie van de medewerkers die zich niet ziek melden. Cynisme is daarom een van de standaard thema's die wij in ons werkbelevingsinstrument opgenomen hebben. Het geeft inzicht in de urgentie om actie te ondernemen om zo op tijd de neerwaartse spiraal te onderbreken. Onze analyses laten verder zien dat dit niet altijd hoeft door de werkeisen te matigen maar bijvoorbeeld ook kan door te investeren in werkgerelateerde hulpbronnen zoals ontwikkelingsmogelijkheden, meer uitdaging of meer zelfstandigheid in het werk.
De hierboven beschreven resultaten betreffen een korte samenvatting van uitgebreide statistische analyses door onderzoekers van de Open Universiteit. De resultaten worden op dit moment gebruikt ter voorbereiding van een wetenschappelijke publicatie.